mel’un

Selim İleri’nin Everest Yayınları arasında çıkan romanı Mel’un dünden-bugüne uzanan bir zaman dilimde kendi deyişiyle ‘Türkiye eleştirisi’ yapıyor.

yazar – anlatıcı – kahraman

Selim İleri’nin ‘Mel’un ‘ adlı romanında yazar – anlatıcı-kahraman benzeşmesiyle karşılaşıyoruz. Hürriyet gazetesindeki  söyleşisinde İleri Sayru Usman’nın kendisi olduğunu belirtiyor.

“İçine kapalı ve dışlanmış ve ebedî yalnız! Tüm bunların yanında, Sayru Usman benim! ” (Çağlayan Çevik, 3 Mart 2013, Hürriyet Keyif)

Romanda ilginç olan yönlerden birisi de anlatrıcı ve kahramanın birbirini yönlendirmeye kalkması sonucunda aralarında çıkan sürtüşmeleri, çatışmaları  görüyoruz. Kahraman Sayru’yu anlatıcı zaman zaman sorularla yönlendirmeye çalışıyor. Böylelikle romanın gidiş yönü belirlenmeye anlatıcı tarafından belirlenmeye çalışılıyor. Bu noktada yazarın varlığını iyiden iyiye duyumsuyoruz.

istanbul

Selim İleri ‘Melun’ da yağmalanan yok edilen istanbul’u dünkü güzel görünümünü göstererek yapıyor. İstanbul’u iyi blien yazardan ilginç bilgiler de bulabiliyoruz, bu çerçevede.

“İstanbul plajları arasında ben Süreyya Plajı’nı pek beğenirdim.Süreyya Paşa Plajı eşittir Hotel Restaurant Casino. Vue splendide sur les İles des Princes Décor éblouissant-Quisine renommé-service irrepochable…Acaba kimin için Fransızca yazmışlardı; gelenler hep Türk, Ermeni, Rum, Yahudi. (s.429)

yergi ve kara  mizah

Daha önceki yapıtlarında da ip uçlarını verdiği Selim İleri’nindüşünce yapısnı daha iyi anlamamızı kolaylaştıran  ‘Mel’un’ adlı yapıtı bir toplumun kara kutusunu kendine göre yorumlama çabası özelliklerini taşıyor. Hürriyet gaztesinde Çağlayan Çevik’in sorularına verdiği yanıtlar bu görüşümüzü doğruluyor. Her eleştiri mizahı da beraberinde sürükler mi? Her zaman olmayabilir ama çoğuınlukla yergi mizahı da peşinden sürükler, bana göre. Hürriyet gazetesindeki söyleşide Çağlayan Çevik’e verdiği yanıtlardan birinde”..ama kendime sansür uyguladım” diyen Selim İleri’nin ‘Mel’un’ adlı romanında yaptığı eleştiriler kara mizahı da açığa çıkarıyor. Özellikle karşılaştırmalara kara mizahın dozunu iyice artırıyor.

Selim İleri uzamı İstanbul olarak seçtiği ‘Melun’ adlı romanında toplumu birçok yönden dünden bugüne , çoğu zaman karşılatırarak eleştiriyor.

Mustafa ASLAN

——————————-

Selim İleri, Mel’un, I. Basım:Everest Yayınları, İstanbul- Şubat 2013

Çağlayan Çevik, Hürriyet gazetesi (Keyif), 3 Mart 2013